Kırmızı Kemik İliğinin Anatomisi ve Görevleri Nelerdir?
Kırmızı kemik iliği, kemik boşluklarında bulunan ve yumuşak olan üzerinde birçok damarın bulunduğu bir doku olmaktadır. İçerisinde ise çok miktarda yağ bulunduğu gibi su ve alyuvarların yanı sıra alyuvarlarında oluşmasına izin vermektedir. Süngerimsiz bir dokusu olan kırmızı kemik iliği insan vücudunun birçok alanını kaplamaktadır. Kırmızı kemik ilikleri eğer ki görevini yapmadığı zamanlarda kişilerde hastalığa neden olarak ölümcül nedenlere meydan verecektir.
Kişilerin anne karnından bulunması anı ile birlikte vücut için gerekli olan kanın oluşmasını sağlayan doku olmaktadır. Doğum sonrasında ise kırmızı kemik iliğinin kan yapımını tamamen üzerine alma gibi görevi bulunmaktadır. Kişi büyüdüğü zamanlarda kemik iliğinin azalması meydana gelecektir. Latincesi “cavitas medullaris” olmaktadır.
Nerede Bulunur?
Her insanda kırmızı kemik iliği uzun olan kemiklerin uç kısmında görülmektedir. Bunun yanı sıra kalça kemiklerinde, göğüs kemiği ve yassı olan kemiklerin süngersi dokusu olarak her insanda bulunmaktadır. Bir saniyelik zaman içerisinde elli binden fazla olan akyuvar ve üç milyona yakın olan alyuvarın oluşması sonucunda kırmızı kemik iliğinde oluşarak kan hücresine karışmasını sağlayacaktır. Bir insanın doğması sonucunda tüm kemik iliklerinin rengi kırmızı olmaktadır. Kemik iliklerinin oluşması ile hepsinin kırmızı olması bilinmektedir. Zaman içerisinde ise sarı ilik oluşmasına neden olmaktadır. Normal vücut ağırlığına sahip olan bir erkekte 3000 kilo gram bulunuyorken, normal bir kiloya sahip olan bir kadında ise 2.6 kg olan ilik bulunmaktadır. Kırmızı kemik iliği kan yapımında çok etkili olmaktadır. Bu nedenle de bir kişinin yaralanma sonucunda kan kaybetmesi neticesinde sarı kemik iliklerinin kan kaybını anlaması üzerine kırmızı kemik iliğine dönüşmesi neticesinde kişilerde kan üretiminin hızlanmasını da sağlamaktadır. Sıklıkla yassı kemiklerde ve uzun kemiklerde bulunan süngerimsi bir dokunun oluşması sonucunda meydana gelen bir doku olmaktadır. İliğin uzun kemiklerin uç kısımlarda daha çok olduğu gözlemlenmektedir. süngerimsi bir dokusunun olduğu ve bu dokunun üzerinde de küçük boşlukların olması ile bilinir. İşte bu küçük boşluklar içerisinde kırmızı kemik ilikleri bulunmaktadır.
Bu süngerimsi kemik dokusu daha çok esnek olduğu bilinmektedir. Ve kemik kırılması yaşandığı zaman sert kemik dokusuna göre daha sağlam olduğu da bilinmektedir.
Görevi Nedir?
Bir kemik iliğinin asıl görevi kişinin yaşamsal olan en önemli fonksiyonları arasında olan kan hücreleri akyuvar ve alyuvar olan trombositlerin üretilmesi görevi sonucunda nerede olduğu fark etmeksizin kan üretimi ile bilinmektedir. Fakat kırmızı kemik iliği daha sıklıkla doku bakımından zengin olan ve daha genç ve dinç olan kemiklerin içerisinde bulunarak kişilerde kan üretimi yapması ile bilinmektedir. Bütün insanların yaşının ilerlemesi sonucunda kemiklerde yaşlanma görülecek olduğu için kişilerde bu kan üretimi olan doku üzerinde azalmanın meydana gelmesi söz konusu da olacaktır. Bunun nedenleri arasında kişilerin yaşlanması sonucunda bu dokunun azalmasının en büyük nedenleri arasında kişilerin kan ihtiyacının vücut tarafından azalması sonucunda ilikte de azalma meydana gelerek rengi sarı olacaktır. Bu iliklerin sayısı içerisinde kılcal damarların ise çok sayıda olduğu bilinmektedir. Bir büyüteç ya da mikroskop yardımı ile iliklere bakıldığı zamanlarda kişilerin birçok farklı olan hücrelerin bulunduğu bilinmektedir. Eğer ki kişilerde olgun olan kan hücreleri oluşmadığında ve bir anormallik meydana geldiğinde bunlar sebebi ile kemik iliği bozukluğu rekonversiyonu gerçekleşmiş olacaktır.
Ne Üretilir?
Kan hücreleri için gerekli olan alyuvar, akyuvar ve trombosit adı verilen kanın oluşması için önemli olanlar burada oluşması ile bilinmektedir. Bu hücrelerin her zaman için eritroblast olan ön hücrelerden oluşan hücreler hızlı bir şekilde alyuvarlar haline dönüşmektedir. Ayrıca kırmızı kan iliği içerisinde bulunan çok çekirdekli olan hücrelerde bulunmaktadır. Bu hücrelere megakaryositler adı verilmesi ile bilinmektedir. Bunlar kan içerisinde bulunan trombositlerin oluşmasını sağlayan hücreler olmaktadır. Süngerimsi bir dokusu olduğu için kemik içerisinde bulunan üzerinde boşlukların olması ile bilinmektedir. İşte bu boşlukların içerisinde kırmızı kemik iliği bulunması nedeniyle kan üretimi de gerçek olacaktır. Kemik iliği dokusunun tekrardan kazandırılması için kişilere ilik nakli yapılmaktadır. Kan üretimi olmayan hastalara uygulanan bu yöntemler sayesinde kişilerin ilik dokusunun tekrardan kazandırılması söz konusu olur. İliğin uzun kemiklerin uç kısımlarda daha çok olduğu gözlemlenmektedir. süngerimsi bir dokusunun olduğu ve bu dokunun üzerinde de küçük boşlukların olması ile bilinir. İşte bu küçük boşluklar içerisinde kırmızı kemik ilikleri bulunmaktadır. Bu süngerimsi kemik dokusu daha çok esnek olduğu bilinmektedir. Ve kemik kırılması yaşandığı zaman sert kemik dokusuna göre daha sağlam olduğu da bilinmektedir.
Kaynaklar
- http://www.conversantbio.com/blog/red-bone-marrow-vs.-yellow-bone-marrow-what-is-the-difference
- https://www.sciencedaily.com/terms/bone_marrow.htm
- https://quizlet.com/160012474/functions-of-redyellow-bone-marrow-the-skeletal-system-flash-cards/
- https://www.britannica.com/science/bone-marrow
- https://medical-dictionary.thefreedictionary.com/red+bone+marrow