Kalça Kırığı Ameliyat Sonrası Fizik Tedavi Egzersizleri ve Beslenme Programı
Kalça kemiği kırığı sıklıkla 60 yaş üzerinde olan kemik erimesi yaşamakta olan kadınlarda görülmektedir. Düşme ya da çarpma neticesinde görülmekte olan bu sorun her yaşta kişilerde de görüleceği unutulmamalıdır. Tedavisi ise cerrahi yöntem kullanılarak protez ya da implant sonrasında fizik tedavi egzersizleri yapması olacaktır.
Sıklıkla görülme nedenleri arasında kişilerin çok şiddetli bir şekilde yere düşmeleri sonucunda görülecek olduğu gibi kemik erimesi yaşamakta olan kişilerde de sıklıkla görüldüğü bilinmektedir. Bu nedenle kalça kemiği kırığı yaşamakta olan bir kişinin iyileşerek eski sağlığına dönebilmesi için mutlaka cerrahi müdahalenin yapılması şart olmaktadır.
Tedavi
Kalça kemik kırığı eğer ki çocuklarda olması durumunda bu kırık ayrılmaması şartı ile alçı tedavisi uygulanacaktır. İyileşme süresi 4 ile 6 hafta arasında değişecektir. Fakat çocuk ya da yetişkin olan insanlarda ayrılmış olan kalça kemiği kırığı olması durumunda cerrahi yöntem kullanılarak tedavi edilmesi gerekmektedir. Cerrahi yöntem kullanılarak yapılan ameliyatlarda daha çok kişinin ameliyat sonrasında hızlı bir şekilde gündelik hayatlarına adepte olabilmesi nedeniyle kişiler sıklıkla ameliyat edilmektedir. Yoksa başka sorunların çıkması da söz konusu olacaktır. Ameliyatın anestezi altında yapılacak ve platin kullanılarak ya da protez kullanılarak tedavisi yapılacaktır. Daha sonra iyileşmesini hızlandırmak ve ameliyatın başarılı olabilmesi için kişinin fizik tedavi egzersizlerini evde ya da hastanede uygulaması gerekmektedir.
Ameliyat Sonrası
Ameliyat esnasında lokal ya da genel anestezi uygulanması sureti ile kişiler tedavi edilmektedir. Bu kişiler kalça kırığının çivi ya da platin kullanılarak yerine sabitlenmesi ya da kalça protezi takılarak kalçanın tedavi edilmesi sonrasında uygulaması gereken bir takım kurallar olmaktadır. Bu kurallar her zaman için ameliyat sonrası ameliyatın başarılı olabilmesi için gerekli olmaktadır. Kişilerde kalça kırığı olduğu zamanlarda eğer ki ameliyat ile tedavi ediliyorsa gerek evde gerek hastane de kaldığı süre içerisinde egzersizlerini yapması gerekmektedir. Ameliyat sonrasında ertesi gün kişinin yürütülmesi mümkün olsa da kişilerde kan pıhtısı olacağından dolayı pek doktorlar tarafından önerilmemektedir. Bunun yerine kişilerin ayak ve kalçalarına uygulayacak oldukları egzersizler ameliyat sonrası 24 saat içerisinde yapılması gerekmektedir. kişilerin hastaneden çıktıktan sonra ayak masajlarına dikkat etmesi gerekmektedir. Kişilerin kalça ve ayak egzersizleri son derece önemli olmaktadır. Kişinin yataktan tam olarak kalkıp kendi ihtiyaçlarını görmesi 6 ile 8 hafta arasında olmaktadır. Bu süre içerisinde evde fizik tedavi olan ayak ve kalça egzersizlerini aksatmadan yapması iyileşme süresini ameliyat sonrasında hızlandıracaktır. Kişinin tamamen iyileşme süresi 4 ile 6 ay arasında değişecek bu süre içerisinde evde olarak fizik tedavi egzersizlerini yapması gerekmektedir. Kalça kırığı belirtileri olan ağrı ya da diğer belirtileri ise zaman içerisinde azalacaktır.
Ameliyat Riskleri
Ameliyatın bir takım riskleri bulunmaktadır. Bu risklerinin başında kan pıhtısı olarak bilinen emboli riski her zaman için bilinmektedir. Akciğere pıhtı atmaması için ayak kısmına varis çorapları giyilmelidir. Ve mümkün olduğu kadar doktor tarafından önerilen egzersizleri yaparak ayak hareket ettirilmesi gerekmektedir. Cerrahi müdahale sonrasında var olan riskleri ayak hareket ettirilmesi sonucunda fizik tedavi egzersizleri evde yapılması da gerekmektedir. Kişiler ameliyat sonrasında bakımı konusunda doktor tarafından bilgilendirilmelidir. Kişilerde emboli riski dışında bir de her ameliyat sonrasında olan enfeksiyon riski vardır. Emboli kadar yaygın olan bu enfeksiyon riski için hem hastanenin hijyenik olması hem de kişinin hijyenine çok dikkat etmesi gerekmektedir. Enfeksiyon belirtileri arasında kişinin yara yerinden kokulu sıvı gelmesi gibi belirtileri olmaktadır. Emboli ve enfeksiyon riskine karşı kişilerin ve hastanenin çok önlem alması sonucunda hem emboli hem de enfeksiyon riskinde azalma meydana gelecektir.
Beslenme
Kemiğin her zaman için daha hızlı bir şekilde kaynaması için fizik tedavi egzersizlerinin yanı sıra kişinin beslenmesine de çok dikkat etmesi gerekmektedir. Özellikle de yoğurt ya da ananas gibi kemik sağlığına çok faydalı olan gıdalar ile beslenmesi gerekmektedir. Bunun yanında D vitaminin her zaman için kemik sağlığına çok iyi gelmesi nedeniyle kişilerin kemik sağlığı için D vitamini içeren yiyecek olan sardalya gibi yiyecekleri tüketmesi de son derece önemli olmaktadır. C vitamini her zaman için kemik sağlığına faydalı olması ile bilindiği için portakal, limon ya da mandalina gibi gıdaların insan sağlığı açısından da önemli olduğu bilinmektedir. Sizler de kalça kemiği kırığı yaşamaktaysanız o zaman tüketecek olduğunuz gıdalara çok dikkat etmeniz gerekmektedir.
Fizik Tedavi
Bu hareketi yapabilmek için sizlere bir uzman ya da bir yakınınızın yardımcı olması gerekmektedir. Her zaman için emboli riskine karşı bacaklarınızın hareket ettirilmesi tavsiyesi vardır. Bu nedenle de yapacak olduğunuz resimde görünen hareket için sırt üstü olacak şekilde uzanmanız gerekmektedir. Bacaklarınızı kırarak kendinize doğru çekmeniz gerekiyor. Bu hareketi yaparken kollarınızı rahat bırakmalı ve mümkünce başınızın arkasına bir destek almanız gerekmektedir. Bir yakınınızın desteği ile kırık olan kalça tarafında ki ayağınızı havaya kaldırın. 10 saniye bekledikten sonra tekrardan yere indirmelisiniz. Bu hareketi her gün yapmanız hem emboli riskini azaltacak hem de sizlerin kalça kemiğinizin daha hızlı bir şekilde iyileşmesini de sağlayacaktır.
Kaynaklar
- http://www.thera-bandacademy.com/tba-exercise-program/Post-Hip-Fracture-Exercise-Program
- https://www.nbt.nhs.uk/sites/default/files/attachments/Hip%20Fracture%20Programme_NBT002570.pdf
- http://www.msdmanuals.com/home/fundamentals/rehabilitation/rehabilitation-after-a-hip-fracture
- http://www.houstonmethodist.org/orthopedics/where-does-it-hurt/hip/rehabilitation-following-hip-fracture-surgery/
- https://www.mdedge.com/jfponline/article/77278/geriatrics/hip-fracture-older-patients-tips-and-tools-speed-recovery